اتصالات یا End Connectionها، اتصال دهنده شیرهای صنعتی و خط لوله است در واقع مجرای ورودی و خروجی شیر را End Connection مینامند. هر شیر دارای دو End Connection میباشد.
معمولاً اتصالات از نوع فلنجی (Flanged) و جوشی (Butt Welded) برای خطوط لوله با قطر بالاتر از 2 اینچ استفاده میشود. در قطرهای کوچکتر، شیرها از طریق اتصالات رزوهای (Threaded) یا سوکتی (Socket Weld) به خطوط لوله متصل میشوند.
پارامترهای مهم در انتخاب End Connectionهای (اتصالات) مناسب بستگی به فشار و دمای سیال و تعداد دفعاتی که شیر را میتوان از خطوط لوله جدا کرد، دارد
برخی از انواع پر کاربرد اتصالات یا End Connectionها در شیرآلات، در زیر ذکر شدهاست
۱. اند کانکشن رزوهای (Screwed Valve End Connections)
این مدل از اتصالات برای فشارهای پایین مناسب هستند. آنها مقرونبهصرفه بوده و به سرعت و بدون دردسر سرهم شده و دو سر آن در خط لوله رزوه میشوند.
اتصالات رزوهای در صورت بروز نشتی نیاز به تعویض کامل دارند و از مشکلات آنها عدم توانایی در تعمیرشان است
دو مدل رزوهها:
رزوههای بیرونی یا نَری (Male Threads) : در این نوع، رزوهها روی End Connectionها و در قسمت خارجی قرار دارند و در انواع مختلف و برای اهداف خاص به کار میروند
اما بهعنوان یک قاعده، معمولاً از رزوههای داخلی یا مادگی (Female Threads) باستفاده میکنند.
۲. اند کانکشن فلنجی (Flanged Valve End Connections)
اتصالات فلنجی به راحتی و به سرعت در خطوط لوله نصب و جدا میشوند.
اتصال فلنجی با استفاده از دو فلنج و تعداد کافی پیچ دو طرفه و مهره انجام میشود. نکته مهم در ارتباط با شیرهای فلنجی این است که به دلیل همسانشدن سطح بیرونی شیر با خط لوله و اتصال آنها به وسیلهی تعداد زیادی پیچ و مهره گشتاور کمتری برای اتصال آنها به خطوط لوله احتیاج است.
اتصالات فلنجی در عین حال که قیمت پایینتری دارند در بسیاری از خطوط لوله با فشارهای بالا هم پُرکاربرد هستند
همچنین از آنها در بسیاری از دماها استفاده میشود ولی با زیاد شدن دما محدودیتهایی را ایجاد میکنند
۳. اند کانکشن جوشی (Butt Weld Valve End Connections)
اتصال جوشی و سوکتی مشابه یکدیگر بوده و تفاوت جزئی در نوع اتصالشان وجود دارد که در ادامه بررسی میشود
در اتصال جوشی هر دو انتهای شیر به اندازهی ضخامت End Connectionها تراش داده شده و دوباره برای ورود به لوله هم تراش میخورند، سپس هر دو انتهای شیر را به خطوط لوله متصل کرده و آنها را جوش میدهند. اتصال جوشی دوام بهتری نسبت به سایر اتصالات داشته و برای خطوط لوله با دما و فشار بالاتر کاربرد دارند. اتصال جوشی برای انواع شیرهای صنعتی ایدهآل بوده ولی باید در خطوطی استفاده شوند که نیازی به جداسازیشان نباشد
بهعنوان مثال، برخی از شیرهای توپی از بالا باز میشوند و برای تعمیر میتوان همه محتویات داخلیشان را بیرون آورد
۴. اند کانکشن سوکتی (Socket Weld End Connections)
همانطور که گفتهشد این نوع از اتصالات مشابه اتصالات جوشی میباشند و تفاوتشان در نوع اتصال به خطوط لوله است. در اتصال جوشی دو سر End Connectionها لببهلب با لوله جوش داده میشوند. حال آنکه در اتصال سوکتی، End Connectionها تا چند میلیمتر داخل لوله فرو رفته و سپس جوش داده میشوند. استفاده از آنها در شیرهایی که از استیل ساختهشدهاند رایج است و در خطوط لوله با دما و فشار بالا که نیازی به جداسازی مکرر شیرها نیست به کار میروند.
اتصالات سوکتی عدم نشتی سیالات داخل خطوط لوله در فشار و دمای بالا را برای مدت زمان زیادی تضمین میکنند.
اتصالات سوکتی
مزایا: ۱. قیمت کم ۲. کاهش چشمگیر خطر نشتی
۳. اشغال فضای کم و نصب آسان
معایب: ۱. نیاز به یک جوشکار ماهر برای نصب
۲. نصب آن به صورت دائمی است بنابراین جایگزینی دشواری دارد
اتصالات جوشی
مزایا: دوام بالاتر از مدل سوکتی، عدم نشتی بسیار قوی
معایب: ۱. نصب سختتری نسبت به اتصال سوکتی دارند که نیازمند زمان بیشتری است ۲. قیمت بالاتری دارند ۳. نیازمند بازرسی بیشتری هستند
اتصالات رزوهای
مزایا: ۱. کاربرد بسیار زیاد ۲. نوع مخروطی آن (Tapor) آببندی بسیار خوبی را فراهم میکند
۳. اشغال فضای کم و نصب آسان
معایب: قرار دادن اجزای درونی آن در یک جهت خاص می تواند دشوار باشد
اتصالات فلنجی
مزایا: نصب و جداسازی آسان
معایب: وزن بالا و اشغال فضای زیاد در خط لوله
شایان ذکر است که تمام End Connectionها بر اساس استانداردها سفارش داده میشوند به جز انواع سوکتی و رزوهای:
اتصال سوکتی به دلیل اینکه تعدادِ دفعاتی که رزوه چرخانده میشود (برای آببندی بهتر) ممکن است متفاوت باشد. اتصال سوکتی هم به دلیل متغیر بودن میزان فرورفتگی End Connection به داخل لوله
انواع دیگری از اتصالات نیز وجود دارد که در این مقاله به آنها پرداخته نشدهاست: مانند Capillary Valve End Connections و Lug و Wafer که در شیرهای پروانهای به کار میروند و …