اطلاع از تفاوت میان کدها و استانداردها و هم‌چنین اسپک‌ها (Specification) برای کسانی که در صنعت نفت و گاز کار می‌کنند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هم‌چنین برای کسانی که در حوزه پایپینگ (Piping) یا سیستم خطوط لوله فعالیت می‌کنند هم می‌تواند مفید باشد.

استانداردها به عنوان تعاریف تکنیکی و دستورالعمل‌ها شناخته می‌شوند یا به عبارت دیگر چگونگی ساخت برای طراحان و سازندگان را مشخص می‌کنند. استانداردها تمامی ملزومات تولید، سرویس و عملکرد را در اختیار ما قرار می‌دهند. طراحان برای طراحی محصولات، و سازندگان برای تولید محصولات از استانداردها استفاده می‌کنند. استانداردها زبانی مشترک برای تعریف و اندازه‌گیری معیارهای ایمنی برای محصولات می‌باشند. ASTM، API، ISO نمونه‌هایی از استانداردها می‌باشند. ASTM بیش از 12000 استاندارد دارد که تقریباً همه چیز را پوشش می‌دهد.

پاسخ این سوال را همراه با یک مثال در مورد شارژر موبایل بررسی می‌کنیم. فرض کنید شما در آمریکا زندگی می‌کنید و برای مسافرت به هند می‌روید، برای استفاده از شارژر به یک آداپتور نیاز خواهید داشت. دلیل آن‌ هم استفاده از استانداردهای مختلف برای پریزهای برق در هر دو کشور می‌باشد. اما کابل‌های USB در همه جای جهان به یک صورت عمل می‌کنند زیرا براساس یک استاندارد جهانی تولید شده‌اند.
حال در صنایع فرآیندی هم شرایط به همین صورت است، اجزای خطوط لوله ممکن است از هرنقطه جهان تهیه شوند. همه این عناصر، صرف نظر از کشور مبدأ و کشور مقصد باید براساس یک استاندارد کلی تنظیم شده باشند تا با دیگر اجزا به راحتی کنار هم قرار بگیرند و به اصطلاح فیت باشند. به طور مثال ممکن است در یک پروژه شیرهای توپی از یک شرکت تولید کننده تهیه شود و شیرهای سماوری از یک شرکت دیگر. همه مشخصات شیر اعم از نوع اتصال، طول شیر (Face to Face) و … باید مطابق با استاندارد و خطوط لوله باشند.

استانداردها امکانات ذیل را فراهم می‌نمایند:

* شما ممکن است هر قطعه از اجزای خطوط لوله را از تولیدکنندگان مختلفی تهیه کنید. همین دلیلی می‌شود که استفاده از استانداردها اهمیت پیدا می‌کند
* استانداردها باعث ایجاد اطمینان در مشتریان برای کیفیت محصولات می‌شوند
* با استفاده از استانداردها قیمت محصولات کاهش خواهد یافت. هم‌چنین می‌توان محصولات را برای بازارهای جهانی عرضه نمود.

زمانی که سازمان‌های دولتی استانداردها را پذیرفته و به صورت قانونی اجرا کردند و در قراردادهای کسب و کارها به رسمیت شناخته شد، استاندارد تبدیل به کد می‌شود.
کدها یا مقررات ASME به صورت قانون‌مند در بسیاری از ایالت‌های آمریکا اجرا می‌شوند. در حالی که در دیگر قسمت‌های جهان به صورت قانون در نیامده‌اند اما برخی از کشورها کدهایی مشابه را برای خود اتخاذ کرده‌اند.

به این نکته دقت داشته باشید که رعایت ملزومات ذکر شده در کدها فقط در صورتی الزامی می‌باشد که:
1. کد توسط یک سازمان نظارتی به عنوان یک قانون پذیرفته شده باشد
2. به عنوان یکی از بندهای قرارداد باشد
در غیر این صورت، کدها به عنوان یک مرجع برای طراحی، ساخت و نصب به حساب می‌آیند. به هر ترتیب بسیاری از تولیدکنندگان به جای استفاده از استانداردهای ملی خود از  برخی کدها و استانداردها که در آمریکا مرسوم است استفاده می‌کنند. نمونه‌هایی از این کدها، کدهای ASME Boiler و کدهای مخازن تحت فشار، BS، DIN و … می‌باشند

• کد یا آیین‌نامه، مجموعه قوانینی را تنظیم می کند که در آن محصولات از حداقل میزان قابل قبول ایمنی و کیفیت برخوردار باشند.
• کدها هم‌چنین برای بیان جزئیات و توضیحات کامل‌تر برخی الزامات که در متن کد به آن‌‌ها اشاره نمی‌شود، به استانداردها یا اسپک ارجاع می‌دهند.

• زیرا به خریدار اجازه می‌دهد که برای هر طراحی خاص و شرایط سرویس ملزومات مورد نیاز خود را اعمال کند
• اجازه سفارشی‌سازی کردن محصولات را می‌دهد

تفاوت کدها و استانداردها و اسپسیفیکیشن در خطوط لوله

تا این‌جا با تعریف کدها و استانداردها و اسپک‌ها آشنا شدیم. مرز باریک آن‌ها گاهی تشخیص‌شان از یک‌دیگر را دشوار می‌کند. در قسمت زیر مقایسه کوتاهی بر کدها و استانداردها و اسپک‌ها داریم:

کد

توسط قانون یا قرارداد قابل اجرا است
توسط دولت یا نهادهای دولتی نوشته شده است
راهنمایی برای طراحی، تولید، ساختمان، روش ساخت و نصب است
برخی از آیین‌نامه‌های شناخته شده: ASME, BS, IS  و DIN